Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nda düzenlenen imza törenine, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Lütfi Akca, TÜBİTAK Başkanı Prof Dr. Yücel Altunbaşak, Su Yönetimi Genel Müdürü Prof. Dr. Cumali Kınacı ve ilgili Bakanlıkların yetkilileri katıldı.
Müsteşar Akca, törende yaptığı konuşmada, su kaynaklarının, dünya nüfusu ve sanayileşme arttıkça kirlendiğini ve su kullanımı ile yönetiminin şekil değiştirdiğini vurguladı. Akca, insan hayatına yeni kimyasallar girdiğini, bunların da su kaynaklarına bulaştığını belirtti.
Türkiye'nin de hızlı kalkınan bir ülke olduğuna işaret eden Akca, “Kalkınma ile çevre kirlenmesi arasında doğrudan bir ilişki var. Özellikle yeni kalkınma dönemlerinde, sosyal refahın henüz yeterince artmadığı ve ekonomilerden çevre korumaya ayrılacak payların yeterince artırılamadığı dönemlerde bir taraftan hızlı gelişme ve sanayileşme, bir taraftan çevre korumanın yetersizliği, su kaynaklarının korunmasını biraz daha güçleştiriyor” diye konuştu.
Değişik kurum ve kuruluşların su yönetimi alanında iyi ve verimli bir şekilde çalışmasının önemini vurgulayan Müsteşar Akca, Bakanlıkların yeniden yapılanmasının ardından Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde Su Yönetimi Genel Müdürlüğü kurulduğuna işaret etti. Suyun iyi yönetilmesi ve korunabilmesi için planlamaların sağlıklı olarak yapılması ve kurumların kendi sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini kaydeden Akca, bunun için iyi bir yönetim yapısı olmasının gerekliliğini vurguladı.
Ülke Genelindeki Havzalar İçin Büyük Adım
Bakanlık olarak su kaynaklarının korunması ve su kaynaklarının iyileştirilmesi maksadıyla koruma ve kullanma dengesi çerçevesinde Havza Koruma Eylem Planı hazırladıklarını anımsatan Akca, çalışmalar sonucunda, Marmara, Susurluk, Kuzey Ege, Küçük Menderes, Büyük Menderes, Burdur, Konya, Ceyhan, Seyhan, Kızılırmak ve Yeşilırmak olmak üzere 11 Havza Koruma Eylem Planı'nın tamamlandığını hatırlattı.
Akca, yeni protokol ile ülke genelinde kalan 9 havza ve daha önce sadece evsel atıksu arıtma tesisi odaklı olarak hazırlanmış olan 5 havza için olmak üzere toplam 14 havza için daha Koruma Eylem Planı çalışması başlatıldığını belirterek, bu kapsamda Antalya, Doğu Akdeniz, Batı Karadeniz, Fırat-Dicle, Doğu Karadeniz, Batı Akdeniz, Çoruh, Aras ve Asi havzaları için Havza Koruma Eylem Planı hazırlanacağını, Meriç-Ergene, Gediz, Sakarya havzaları ile Akarçay ve Van kapalı havzaları için de eylem planlarının güncelleneceğini kaydetti.
Müsteşar Akca, içme ve kullanma suyu rezervuarları ve benzeri su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması amacıyla kaynağın ve havzasının özelliklerinin bilimsel çalışmalar ile değerlendirilerek, koruma planları hazırlandığını ve bu havzalarla ilgili özel hükümler belirlendiğini ifade etti. Akca, bu çerçevede Antalya'ya içme ve kullanma suyu temin edilen Karacaören Barajı ve Konya'nın Beyşehir ilçesi ve civarına içme ve kullanma suyu temin edilen Beyşehir gölünün korunması için Havza Koruma Planı ve Özel Hüküm Belirleme çalışması başlatıldığını ve bunun 2013 yılında tamamlanmasının planlandığını belirtti.
TÜBİTAK Başkanı Prof.Dr. Yücel Altunbaşak da konuşmasında, Türkiye'nin, AB'ye katılım sürecinin devam ettiğini belirterek, bu uyum sürecinde de Su Çerçeve Direktifi'nin uygulamaya konulmasının gerektiğini söyledi.
Bu direktif ile su kaynaklarının korunması ve kontrol edilmesinin hedeflendiğini kaydeden Altunbaşak, gerçekleştirilecek projelerle, bu direktif çerçevesinde, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından, Nehir Havzası Yönetim Planlarının oluşturulmasının sağlanacağını ifade etti.
Altunbaşak, ''Ayrıca su kaynakları üzerinde akıllı politikaların geliştirilmesi için gerekli bilimsel veri ve bilgilerin üretilmesi ve içme suyu kaynaklarının korunması için gerekli olan teknik esaslar ve uygulama hükümlerinin belirlenmesi de yine bu projeler ile mümkün olacak'' dedi.
Bilimsel veri temininin bu projelerin temelini oluşturduğunu ifade eden Altunbaşak, bunun da birçok kurumu ilgilendirdiğini ve bu konuda hassas olunması gerektiğini kaydetti.
Konuşmaların ardından, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK arasında, 14 havzada koruma eylem planı hazırlanması, 2 içme suyu havzasında da özel hüküm belirleme çalışması başlatılması için protokol imzalandı
BEYŞEHİR ve KARACAÖREN II GÖLLERİ HAVZA KORUMA PLANLARI VE ÖZEL HÜKÜMLERİN BELİRLEMESİ PROJESİ
Proje Müşteri Kurumu: Orman ve Su İşleri Bakanlığı / Projenin Süresi: 24 Ay / Proje Yöneticisi: Dr. Selma Ayaz
İşbirliği Yapılacak Kurumlar: İstanbul Teknik Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İller Bankası, Belediyeler ve Valilikler, DSİ, EİEİ, DMİ, vd.
Projenin Amacı: Beyşehir ve Karacaören I ve II Göllerinin korunması, sürdürülebilir kullanımının sağlanması ve mevcut su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla "Havza Koruma Planları ve Özel Hükümler” belirlenecektir. Proje sonunda koruma-kullanma dengesinin kurulması amacıyla; bilimsel verilere dayalı, arazi kullanımı önerileri hazırlanacak, bunun yanısıra göllerin mevcut ve gelecekteki su kalitesine olacak etkileri matematiksel model ve CBS teknolojileri ile alana özgün koruma kuşakları tespit edilecektir. Sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile uyumlu içme suyu kaynaklarının korunması ve kullanımının sağlanması için gerekli olan teknik esaslar ve uygulama hükümleri belirlenecektir.
Projenin Yöntemi: Havzalardaki mevcut su kalitesini korumak ve/veya iyileştirmek amacıyla havzada yapılması gereken arazi kullanım şekli ve çevre koruma tedbirlerini içeren Havza Koruma Planı alternatifli olarak hazırlanacaktır. Havzaların hidrolojik ve hidrojeolojik su bütçesi, limnolojik özellikleri, akarsu ve diğer su kaynaklarının kirlilik durumu, havzanın yenilenme süresi, havzanın geometrisi, su kalitesini etkileyen noktasal ve yayılı kirlilik kaynakları belirlenerek su kalitesini etkileyen nedenler değerlendirilecektir. Havza Koruma Planları alternatifleri kapsamında yer alan çevre koruma tedbirlerinin ekonomik analizleri yapılarak ön fizibilitesi hazırlanacaktır. Havzadaki mevcut su kalitesinin iyileştirilmesi amacıyla hazırlanan Havza Koruma Planına uygun olarak Özel Hükümler belirlenecek ve havza geneli için en uygun arazi kullanımı, uygulamaya esas teşkil edecek havza koruma planı ve uygulama programı oluşturulacaktır